سرچ ارستر (برقگیر) تک فاز کلاس D فونیکس کنتاکت کد ۲۸۵۸۳۵۷ مدل PT 2-PE/S-230AC/FM

سرچ ارستر (ARRESTERS) قطعه ای است که دستگاه های برقی را از آسیب ناشی از افزایش ناگهانی ولتاژ حفظ می کند. یک سرچ ارستر با تخلیه اضافه جریان های ناشی از اضافه ولتاژهای ناگهانی در زمین اجازه نمی دهد ولتاژ اعمال شده به وسایل الکتریکی از سطح آستانه بالاتر رود و به این ترتیب به تجهیزات آسیبی نمی رسد.

هرچه سیستم الکترونیکی از پیوستگی بیشتری برخوردار باشد، مقاومت کمتری در مقابل اضافه ولتاژ از خود نشان می دهد. امروزه افزایش روزافزون ضربات و صدمات ناشی از اضافه ولتاژ، به دلیل حساس تر شدن قطعات و تجهیزات الکتریکی توجه بیشتری را به خود جلب می کند.

هر سیستم تحت ولتاژ نامی تعیین شده خود در مدار کار کرده و هنگامی که ولتاژ اعمال شده از سطح ولتاژ نامی قطعه بیشتر گردد، یک ولتاژ اضافه در شبکه خواهیم داشت. با توجه به منابع تولید که در بالا ذکر گردید، معمولا زمان بروز این گونه ولتاژها بسیار کوتاه بوده (کمتر از 0.5) و بسیار سریع و گذرا اتفاق می افتد.

ولتاژهای گذرا در بسیاری موارد، قطعات الکترونیکی از قبیل منابع تغذیه، بار و غیره را نابود می سازد. که قدرت تخریب اصولا به قدرت دی الکتریک تجهیزات منوط می گردد.

به عنوان مثال برای یک مدار که در آن یک رله 230VAC به کار رفته، یک کوپل گذاری ولتاژ به اندازه 500 ولت که به دلیل سوئیچینگ در مصرف کننده القایی به وجود آمده است، اضافه ولتاژی محسوب می گردد که احتمال ایجاد صدمه توسط آن به رله خیلی کم است، زیرا این ولتاژ بیشتر از 2.5 برابر ولتاژ نامی نبوده و تنها در محدوده چند میکرو ثانیه صورت می گیرد.

اما شرایط برای یک مدار 5VDC که به یک IC وصل است متفاوت است. ولتاژ اضافه القایی در این سیستم گاهی اوقات به 100 برابر ولتاژ نامی می رسد که مسلما باعث از بین رفتن قطعات می گردد. مقاومت IC ها در برابر ولتاژهای از بین برنده به مراتب از رله ها کمتر می باشد.

تکنولوژی رایج

برای جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات می بایست مداراتی که در آن ها محدود کننده های ولتاژ وجود دارد، در یک زمان بسیار کوتاه، سیستم را زمین کنند تا اضافه ولتاژ مذکور در زمین تخلیه گردد.

المان های مذکور به نام ارستر یا (Surge Voltage Protection) معروف می باشند و می بایست مشخصاتشان از استاندارد IEC 61643 تابعیت نماید.

این تجهیزات می بایست جریان هایی تا چندین هزار آمپر را به سرعت زمین نموده و بلافاصله پس از کاهش ولتاژ، مجددا به حالت اولیه برگردانده و مدار را از حالت اتصال کوتاه خارج نمایند.

• جرقه گیر: روشی ساده که در کلاس B از آن استفاده می گردد.

• جرقه گیر شیاردار: این تکنولوژی در ارسترهای کلاس B استفاده می شود و عملکرد آن از نوع شیاردار بسیار بهتر است.

• گازی: یک فاصله هوایی به همراه کپسول پر از گاز در ارسترهای کلاس C استفاده می گردد.

• وریستور: یک عنصر غیر خطی با مقاومت معکوس در برابر ولتاژ که بیشتر در ارسترهای کلاس C و D کاربرد دارد و استفاده از آن در کلاس B پیشنهاد نمی گردد.

• دیودهای محدود کننده: در اصل دو دیود زینر می باشد که به صورت معکوس با یکدیگر سری و فقط برای ارسترهای کلاس D استفاده می شود.

هر یک از تکنولوژی های فوق مشخصات خاص خود را داشته و می بایست در زمان انتخاب مورد توجه قرار گیرند، مانند:

• ظرفیت جلوگیری از اضافه ولتاژ ناگهانی
• نوع عملکرد
• نوع خاموش شدن
• ولتاژ آستانه

گروه بندی ارسترها بر اساس قدرت قطع

ارسترهای رایج در بخش حفاظت ثانویه، متناسب با قدرت

• ارستر کلاس B (LIGHTNING CURRENT ARRESTER) جهت حفاظت در برابر صاعقه

ارستر های کلاس B به عنوان اولین گام جهت حفاظت در برابر صاعقه، می بایست به راحتی جریان های تا 100 کیلو آمپر را با موج جریانی (10/350)µs به زمین تخلیه کنند. این ارستر قدرت جلوگیری از جریان های ضربه ای متناوب با دامنه زیاد که از تخلیه صاعقه خارج می گردد را دارا می باشد.

• ارستر کلاس C (SURGE VOLTAGE ARRESTER) جهت حفاظت در برابر سوئیچیگ

ارستر کلاس C به عنوان پله دوم حفاظت می باشد و اضافه ولتاژ ناگهانی را کاهش می دهد. این ارستر اضافه ولتاژهای نشتی از ارستر کلاس B را حذف می نماید. همچنین اضافه ولتاژهای ناشی از سوئیچینگ که روی شبکه قدرت منتشر می گردند را نیز به زمین منتقل می نماید. این محافظ در مقابل جریان های ناگهانی تا 40کیلوآمپر و موج جریانی (8/20)µs برای یک مرتبه و یا 20کیلوآمپر به دفعات عمل می نماید.

ارسترهای مذکور می بایست اضافه ولتاژهای ناگهانی را متناسب با بارهای 230V بر طبق استانداردهای DIN VDE 0110 و IEC60364-4-443 به حد قابل قبول کاهش دهند.

رعایت فاصله نصب

طبق استاندارد فاصله بین نصب دو برقگیر کلاس B و C نباید از 10 کمتر باشد. همچنین فاصله بین دو برقگیر کلاس C و D نیز نباید کمتر از 5 متر باشد.

• ارستر ترکیبی کلاس B+C (Arrester Combination):

رعایت فاصله 10 متر بین نصب دو ارستر کلاس B و C معمولا اشکالاتی را در امور تابلوسازی ایجاد می کند. امروزه برای رفع آن از ارسترهای ترکیبی استفاده می گردد.

• ارستر کلاس D (Device Protection):

در پله سوم حفاظت و برای تکمیل روند مقابله با اضافه ولتاژ از ارستر کلاس D استفاده می گردد. این نوع ارستر بر اساس استاندارد IEC 61024 باید مستقیما قبل از تجهیز نصب گردد. این ارسترها به اشکال گوناگون و به صورت ریلی یا پریزی (ارت دار) تولید و متناسب با محل نصب و کاربرد انتخاب می گردند.